Dựa vào tiềm năng, thế mạnh của địa phương, trên cơ sở quy hoạch, định hướng phát triển của ngành du lịch Vĩnh Long, loại hình du lịch cộng đồng được áp dụng rộng rãi nhờ điều kiện tự nhiên - văn hóa có sẵn. Du lịch cộng đồng cũng cho thấy ngày càng hấp dẫn, thu hút được nhiều du khách, đặc biệt là khách nước ngoài.
Tiềm năng Homestay Vĩnh Long
Nổi bật của du lịch cộng đồng tại Vĩnh Long là Homestay (hình thức ở tại nhà dân khi đi du lịch). Có thể nói, Vĩnh Long Homestay được định hình và phát triển sớm nhất so với các tỉnh ĐBSCL. Đây là loại hình du lịch có ý nghĩa rất lớn, vừa góp phần xóa đói giảm nghèo, vừa giữ gìn nghề truyền thống và nét sinh hoạt văn hóa đặc trưng của vùng sông nước ĐBSCL. Hiện nay du lịch Vĩnh Long có 25 hộ gia đình kinh doanh Homestay, với trên 460 giường ngủ, chủ yếu thuộc 4 xã cù lao: An Bình, Bình Hòa Phước, Đồng Phú và Hòa Ninh của huyện Long Hồ. Đây là loại hình du lịch được khách quốc tế rất ưa chuộng, mỗi năm phục vụ khoảng 20.000 - 25.000 lượt khách, chiếm khoảng 12% lượng khách quốc tế đến các khu du lịch Vĩnh Long.
Chủ điểm du lịch Homestay Ba Lình (xã An Bình) Nguyễn Đức Trọng chia sẻ: Homestay hiện nay rất được du khách ưa chuộng, đặc biệt là khách quốc tế. Ở đây, có ngày đón trên 100 khách ngủ lại qua đêm, nhiều khi kẹt phòng, khách phải đặt trước. Giá của dịch vụ Homestay cho mỗi người dao động khoảng 400.000đ trở lại, bao gồm tiền nghỉ 1 đêm, 1 bữa ăn và tham gia các hoạt động sinh hoạt cùng với gia đình. “Đến với du lịch cộng đồng, du khách không đòi hỏi cao ở cơ sở vật chất phục vụ (phòng nghỉ, ăn uống...), mà đổi lại làm sao gia đình mình tạo cho họ cảm giác thoải mái, thấy yêu thích cuộc sống thiên nhiên và nét sinh hoạt đặc sắc bản địa nơi họ đến. Do lượng khách ngày càng đông nên tôi xây dựng thêm 2 dãy phòng bằng tre, trúc, cây lá đơn sơ... để phục vụ nhu cầu của khách du lịch Vĩnh Long” - anh Trọng cho biết.
Ông Trần Minh Triết, Chánh Văn phòng Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Vĩnh Long - người rất tâm huyết với loại hình du lịch Homestay và là người có công rất lớn trong việc đưa loại hình du lịch này về với đất Vĩnh Long trong những năm 1980 của thế kỷ trước - cho biết: Homestay là khách du lịch đến ở nhà dân. Tâm lý du khách đến với loại hình du lịch này là mong muốn tìm hiểu, khám phá, trải nghiệm cuộc sống, nét sinh hoạt hộ gia đình. Do đó, họ chỉ muốn được tận mắt chứng kiến, tự tay tham gia vào các hoạt động sinh hoạt đơn giản, thực tế với cuộc sống thường ngày cùng với gia chủ...
Phát huy giá trị văn hóa bản địa
Đến với Homestay du lịch Vĩnh Long, du khách được tìm hiểu, trải nghiệm, khám phá về cuộc sống, nét văn hóa vùng đất mới của cư dân bản địa, thông qua các hoạt động sinh hoạt “cùng ăn, cùng ở, cùng làm” với hộ gia đình như: tát mương bắt cá, nấu ăn, làm bánh, đạp xe đạp, nghe đờn ca tài tử, chèo xuồng, thu hoạch trái cây, rau củ, làm cỏ vườn, trồng cây... Thời gian qua, thông qua loại hình du lịch này đã góp phần mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội không nhỏ cho địa phương: đường sá, cảnh quan môi trường xanh, sạch, thu nhập nâng lên, cổng rào, nhà cửa được tu bổ khang trang. Có thể nói, loại hình du lịch cộng đồng đã mang lại một làn gió mới, làm thay đổi diện mạo cuộc sống vùng nông thôn, mở ra một hướng phát triển kinh tế mới cho người dân. Tuy nhiên, điều cốt lõi nhất là làm sao để giữ cho được du khách khi rất nhiều nơi, nhiều chỗ cũng làm Homestay giống như Vĩnh Long.
Theo ông Trần Minh Triết, điểm mạnh của Homestay chính là nét văn hóa, sinh hoạt đặc trưng của hộ gia đình, của người dân miền Tây Nam Bộ. Vì vậy, cần phải nhìn thấy được nét văn hóa độc đáo riêng của mình để phát huy và giữ chân du khách. Chị Trần Hoàng Anh (thị trấn Long Hồ) chia sẻ, nếu có dịp trải nghiệm miệt vườn của du lịch Vĩnh Long, khách sẽ thích thú với nhiều dịch vụ khác nhau. Tuy nhiên, ở Vĩnh Long, Cần Thơ hay bất kỳ tỉnh nào ở miền Tây cũng gần giống nhau. Vậy tại sao mình không tận dụng cái có sẵn để phát huy nó. Ví dụ tát mương bắt cá, bản chất của tát mương là đắp bờ rồi tát, mới mò từng con cá đang ẩn náu dưới lớp bùn. Có khá nhiều điểm cho tát mương nhưng thật sự chưa giống với nét văn hóa của mình...
Một số ý kiến cho rằng, cần tận dụng nét đẹp văn hóa, nét sinh hoạt của gia đình tức là gìn giữ cái gốc từ xưa đến giờ, tạo một không gian Nam Bộ, đặc trưng miệt vườn thuần túy. Ngoài ra, ít nhất hộ gia đình cần trang bị cho mình chút ngoại ngữ để có thể trò chuyện, hướng dẫn du khách, tạo không khí gần gũi, thân thiện. Ông Triết cũng chia sẻ, để phát triển sản phẩm Homestay du lịch Vĩnh Long phù hợp với xu thế hiện nay, đáp ứng nhu cầu, thị hiếu ngày càng cao của du khách, người dân tham gia làm du lịch cần phải giữ gìn nét văn hóa truyền thống gia đình, địa phương, dân tộc mình... Ngoài ra, Nhà nước cần hỗ trợ về cơ sở vật chất (bến tàu, đường giao thông...); đa dạng, đẩy mạnh công tác quảng bá xúc tiến du lịch thông qua các hội chợ, triển lãm, tờ bướm, website... nhằm giới thiệu, quảng bá sản phẩm du lịch cộng đồng (Homestay) đặc trưng của du lịch Vĩnh Long đến du khách trong và ngoài nước.
TTXT du lịch Vĩnh Long