Làng sơn mài Tương Bình Hiệp - Bình Dương

Làng sơn mài Tương Bình Hiệp ở Bình Dương từ nhiều thế kỷ nay đã nổi tiếng khắp nước, là chiếc nôi của ngành sơn mài mỹ thuật. Với sự tinh xảo, thanh thoát, đậm đà tính cách Á Đông, sản phẩm sơn mài Tương Bình Hiệp còn có chỗ đứng ở nhiều quốc gia trên thế giới.


Lịch sử Làng sơn mài Tương Bình Hiệp

Theo nguồn sử liệu địa phương thì vào nửa đầu thế kỷ 18, những người dân có nghề sơn mài truyền thống từ miền Trung, miền Bắc di cư đến vùng đất Thủ Dầu Một, Bình Dương và lập nên một ngôi làng nhỏ. Sau thời gian khai khẩn đất hoang tạo lập nhà cửa, việc mưu sinh tạm ổn định, trong lúc rãnh rỗi việc đồng áng, người dân nơi đây đã làm ra những bức sơn mài đầu tiên để tưởng nhớ quê cha đất tổ.

- Khi các bức sơn mài này được những người giàu có trong vùng biết đến, họ đã ưa chuộng và đặt mua những bức tương tự để trưng bày. Tiếng lành đồn xa, hàng đặt ngày càng nhiều, các hộ dân dần chuyên sâu vào nghề và hình thành nên làng tranh sơn mài Tương Bình Hiệp Bình Dương.

Về sau, sự phát triển của làng sơn mài Tương Bình Hiệp đã sản sinh ra những nghệ nhân tài hoa với sức sáng tạo và tay nghề điêu luyện, họ đã đưa nghề sơn mài bước lên một tầm cao mới. Nhiều cơ sở chế tác mọc lên, sản phẩm sơn mài ngày một đa dạng, tinh xảo, đáp ứng được thị hiếu thẩm mỹ, nhu cầu sử dụng của khách hàng và cái tên sơn mài Tương Bình Hiệp nhanh chóng trở thành một thương hiệu có tiếng khắp nơi.


Sản phẩm sơn mài Tương Bình Hiệp

Các sản phẩm ở làng nghề sơn mài Tương Bình Hiệp gồm nhiều thể loại như: sơn lộng, sơn khắc; sơn mài vẽ lặn, vẽ phẳng, vẽ nổi, thếp vàng bạc; sơn mài cẩn ốc, cẩn trứng... với loại sơn truyền thống là một hỗn hợp sơn Nam Vang và sơn Phú Thọ được pha chế riêng so với các vùng khác.

- Rồi tùy theo loại sản phẩm sơn mài mà cốt được tạo bằng những chất liệu khác nhau, như: gỗ dùng làm bàn ghế, tủ, bình; ván ép dùng làm tranh, hộp; gốm dùng làm bình, tượng; vải hay giấy dùng làm cốt cho những sản phẩm thường có kiểu dáng mỏng, nhẹ...

- Sau đó, để tạo nên một tác phẩm sơn mài theo kiểu cổ truyền, nghệ nhân làng sơn mài Tương Bình Hiệp phải thực hiện hàng chục công đoạn khắt khe, đòi hỏi mất nhiều công sức và thời gian. Có thể nói, mỗi bức sơn mài cổ điển đều được các nghệ nhân trau chuốt tỉ mỉ đến từng chi tiết.

Ngày nay, đến tham quan làng sơn mài Tương Bình Hiệp du khách sẽ thấy vẫn còn đó những hộ gia đình sản xuất theo kiểu cổ truyền, bởi vẫn được giới khách sành chơi mê mẩn. Bênh cạnh đó, các mô hình sản xuất lớn cũng được hình thành, tạo ra các sản phẩm sơn mài với mẫu mã hiện đại, đa dạng và phong phú.

- Ngoài ra, những vật liệu mới cũng đã được người dân làng sơn mài Tương Bình Hiệp đưa vào sử dụng như: sơn mài cẩn tre, nứa, vỏ cây... tạo thêm sự sáng tạo và độc đáo cho các sản phẩm sơn mài, được thị trường trong và ngoài nước đón nhận, kể cả các thị trường châu Âu khó tính.


Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, làng sơn mài Tương Bình Hiệp tỉnh Bình Dương vẫn mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống, trụ vững với nghề và tiếp tục phát triển. Đến thăm làng hôm nay, du khách sẽ có dịp tận mắt quan sát từng công đoạn làm nên bức tranh sơn mài đầy công phu và đẹp mắt.