Tháp Pôklông Garai - Ninh Thuận

Tháp Pôklông Garai ở Ninh Thuận là tên gọi chung cho một cụm tháp Chàm hùng vĩ và đẹp nhất còn lại ở Việt Nam, thuộc hàng quý hiếm không chỉ trong nước mà còn trên thế giới về loại hình kiến trúc Chăm độc đáo này.


Thông tin tháp Pôklông Garai

Ðây là một nhóm gồm 6 tháp, nay còn lại 3 tháp tương đối nguyên vẹn, gồm: tháp chính (cao 21m), tháp lửa (cao 10m), tháp cổng (cao 9m). Tháp Pôklông Garai được xem là trung tâm rực rỡ nhất của nền văn minh Chăm, do vua Chế Mân chỉ đạo xây dựng từ cuối thế kỷ 13 đầu thế kỷ 14, đạt đỉnh cao trong kiến trúc, nghệ thuật điêu khắc Chăm.

Tháp chính có hình tứ giác, thờ vua Pôklông Garai (1151 - 1205). Ông đã có nhiều công lao to lớn đối với dân tộc Chăm ở vùng đất phía nam mới được khai khẩn, nhất là trên lĩnh vực thủy lợi (đập Nha Trinh, đập Sông Cấm ở phía tây Phan Rang). Hơn thế nữa dưới triều vua Pôklông Garai trị vì, đất nước Chăm được hưng thịnh, nhân dân ấm no.

Trong quá trình khai quật tại tháp Pôklông Garai trước kia, người Pháp đã tìm thấy một số bát bằng vàng, bạc và đồ trang sức. Gần đầy khi tu sửa tháp, ngành khảo cổ Việt Nam cũng tìm thấy một số bát vàng. Ở mỗi cạnh, mỗi tầng và mỗi mặt của từng tháp được trang trí bằng các họa tiết đá, gốm theo hình người, hình đuôi rồng, hình lá, hình bò thần...


Lễ hội ở tháp Pôklông Garai

Di tích tháp Pôklông Garai gắn liền với tín ngưỡng truyền thống của người Chăm. Hàng năm, nơi đây đều được tổ chức các lễ hội với những nghi thức riêng, để tưởng nhớ đến công ơn của vị vua Pôklông Garai, bao gồm:

- Lễ đầu năm (tháng giêng lịch Chăm) là lễ mở cửa tháp Pôklông Garai để bắt đầu năm mới với những thành quả mới.

- Lễ cầu mưa (tổ chức vào tháng 4 theo lịch Chăm) là lễ cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi.

- Lễ hội Katê (tổ chức vào tháng 7 theo lịch Chăm), đây cũng được xem là lễ lớn nhất trong năm của người Chăm. Trong lễ hội Katê, người Chăm hiện đang sinh sống ở nhiều vùng miền khác nhau lại tụ hội nhộn nhịp về khu vực tháp chàm Pôklông Garai để gửi gắm những tâm sự thiêng liêng của mình và của gia đình đối với tổ tiên. Trong suốt 3 ngày diễn ra lễ hội Katê, du khách đến tham quan tháp Pôklông Garai còn được thưởng thức điệu múa quạt, vũ điệu siva thướt tha dịu dàng của các cô gái Chăm cùng với nhiều loại hình nghệ thuật truyền thống độc đáo khác.

- Lễ Chabun (tổ chức vào tháng 9 theo lịch Chăm) đây là ngày lễ cha trong tín ngưỡng của người Chăm.