Xác định tiềm năng, lợi thế của địa phương để đưa ra định hướng quy hoạch và lựa chọn loại hình du lịch đầu tư phát triển trọng điểm là hết sức cần thiết. Đây là tiền đề quan trọng quyết định đến sự phát triển bền vững của ngành du lịch Bình Phước trong hiện tại và tương lai.
Những định hướng phát triển quan trọng
Trong quyết định về phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Bình Phước giai đoạn 2010-2015 và định hướng đến năm 2020 do UBND tỉnh ban hành ngày 23/2/2011 đã chỉ ra 3 sản phẩm du lịch đặc trưng của tỉnh. Đó là du lịch sinh thái gắn với du lịch văn hóa, thương mại cửa khẩu; du lịch cuối tuần gắn với du lịch nghỉ dưỡng, caravan, tâm linh và du lịch mạo hiểm. Trong đó, loại hình du lịch sinh thái được tỉnh đề cập đầu tiên.
Theo khái niệm, du lịch sinh thái là loại hình dựa vào thiên nhiên, gắn bản sắc văn hóa địa phương với sự tham gia của cộng đồng nhằm phát triển bền vững. Quy chiếu khái niệm này, Bình Phước có nhiều tiềm năng và rất phù hợp để phát triển loại hình du lịch sinh thái. Vì tỉnh có tài nguyên thiên nhiên phong phú, đa dạng với hàng loạt các danh lam thắng cảnh, vườn quốc gia; có nhiều di tích lịch sử cách mạng và hệ thống các giá trị văn hóa dân tộc thiểu số bản địa độc đáo.
Từ tiềm năng và lợi thế đó, UBND tỉnh đã quy hoạch các khu vực để phát triển loại hình du lịch sinh thái, đó là: Cụm du lịch Đông Bắc với các khu vực có tiềm năng như Vườn quốc gia Bù Gia Mập (Bù Gia Mập), hồ Thác Mơ, núi Bà Rá (Phước Long); cụm du lịch Đông Nam với những khu vực trên địa bàn huyện Bù Đăng có tiềm năng như phía tây Vườn quốc gia Cát Tiên, trảng cỏ Bù Lạch, sông Đồng Nai... Đối tượng du khách tìm đến các khu du lịch sinh thái là học sinh, sinh viên; cán bộ, công nhân viên; khách du lịch nước ngoài.
Để bổ trợ cho du lịch sinh thái phát triển, tỉnh đã định hướng quy hoạch khu vực phát triển du lịch văn hóa gắn liền các địa điểm du lịch sinh thái, với nhiều điểm đến hấp dẫn. Đó là cụm du lịch Tây Bắc với các di tích lịch sử thời kháng chiến, như căn cứ Tà Thiết, các di tích lịch sử tại Lộc Ninh; cụm du lịch Đông Bắc với khu vực núi Bà Rá (phát triển du lịch sinh thái và tâm linh); các khu vực dân tộc thiểu số phát triển du lịch lễ hội, văn hóa dân tộc như sóc Bom Bo (Bù Đăng).
Quy hoạch xây dựng cho tương lai
Cũng trong quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Bình Phước, ngành du lịch định hướng phát triển đến năm 2020 với tổng lượt khách đến tỉnh đạt hơn 423 ngàn, trong đó khách quốc tế 65 ngàn lượt và khách nội địa 358 ngàn lượt; tốc độ tăng trưởng bình quân giai đoạn 2010-2020 đạt 10,39%/năm. Từ năm 2016-2020, tỉnh sẽ hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật và các giải pháp để phát triển du lịch bền vững cụm du lịch Đông Nam, cụm du lịch trung tâm, cụm du lịch Tây Bắc và cụm du lịch Đông Bắc.
Đến cuối tháng 2/2015, UBND tỉnh tiếp tục ban hành Kế hoạch hành động số 38 về thực hiện Nghị quyết số 92 ngày 8/12/2014 của Chính phủ về một số giải pháp đẩy mạnh phát triển du lịch trong thời kỳ mới. Trong kế hoạch hành động này, UBND tỉnh xác định trong năm 2015 sẽ phê duyệt đồ án quy hoạch Khu di tích lịch sử và du lịch sinh thái Bộ chỉ huy Miền B2 - Tà Thiết (Lộc Ninh). Dự án sẽ triển khai xây dựng các công trình phục vụ cho việc tham quan du lịch về nguồn để các thế hệ sau này biết được di tích lịch sử Tà Thiết không chỉ ghi dấu những sự kiện lịch sử có ý nghĩa to lớn của dân tộc trong thế kỷ XX mà còn thể hiện tinh thần kiên cường, bất khuất của dân tộc, trí tuệ và tài năng của con người Việt Nam.
Trên cơ sở định hướng quy hoạch rõ ràng, thời gian qua, tỉnh đã đẩy mạnh triển khai đầu tư xây dựng những điểm du lịch then chốt. Đầu tiên có thể kể đến là các dự án tại khu du lịch Bà Rá - Thác Mơ (Phước Long) như: dự án cáp treo núi Bà Rá; Xây dựng tượng Phật Chuẩn Đề; Đầu tư mở rộng các cụm dịch vụ, du lịch ga dưới cáp treo núi Bà Rá... Kế đến là dự án khu bảo tồn văn hóa dân tộc Xêtiêng sóc Bom Bo, dự án phim trường kết hợp khu du lịch sinh thái trảng cỏ Bù Lạch (Bù Đăng), hay dự án khu du lịch hồ suối Cam (Đồng Xoài).
Dù những định hướng quy hoạch hay những dự án du lịch mới đang trong giai đoạn “thai nghén”, đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, nhưng với việc xác định đúng loại hình du lịch phù hợp với tiềm năng, thế mạnh của tỉnh thì chắc chắn ngành du lịch Bình Phước đang trên đà phát triển đúng hướng, bền vững. Và song hành đó là ngành du lịch đẩy mạnh tuyên truyền đến cộng đồng dân cư và các cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch về vai trò, lợi ích kinh tế - xã hội từ hoạt động kinh doanh du lịch; đặc biệt là cải thiện môi trường, đảm bảo an ninh, an toàn cho khách du lịch nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ, góp phần thu hút ngày càng đông khách đến với du lịch Bình Phước.
* Viện Nghiên cứu Phát triển du lịch thuộc Tổng cục Du lịch Việt Nam từng đánh giá Đông Nam bộ là khu vực có tiềm năng và lợi thế rất lớn để phát triển du lịch, đồng thời là cửa ngõ đón khách của cả nước với lượng khách du lịch quốc tế trên 50%. Năm 2013, Viện Nghiên cứu Phát triển du lịch đã cử các chuyên gia của ngành đến khảo sát thực tế tại Bình Phước. Trong chuyến khảo sát này, viện nhận định du lịch Bình Phước có nhiều tiềm năng, lợi thế lớn để phát triển du lịch sinh thái; đồng thời nhận định các điểm du lịch trên tuyến du lịch quốc tế xuyên Đông Dương (quốc lộ 13) là tuyến du lịch quan trọng trong chiến lược phát triển du lịch của tỉnh trong những năm tới.
TTXT du lịch Bình Phước